151

Urkunde l 1 .

Pius episcopus, servus servorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam.

Ex supernae providentia maiestatis Rorrianus Pontifex in apostolicäe dignitatis specula constitutus . . . Sane pro parte dilectorum filiorum com- munitatis et universorum civium, habitatorum et incolarum civitatis nostrae Terracinensis nobis fuit humiliter supplicatum, ut omnia et singula privilegia. . . civitati, civibus, babitatoribus et incolis praedictis per diversos Romanos pontifices quoquo modo concessa approbare et confirmare . . .

Quodque etiam plerumque contingit, quod propter necessitatem pecu- niarum opus est, ut cives habitatores et incolae praefati ad Judaeos confugiant, ac propterea necesse sit, Judaeos in ipsa civitate aliqualiter sustentando fovere eisdem communitati, civibus, habitatoribus et incolis, ut Judaei in dicta civitate manere de omnibus et singulis immunitatibus indultorum ac statutorum dictae civitatis gaudere. possint et valeant concedere et indulgere, aliasque in praemis&is, et circa ea opportuna providere, de benignitate aposto- lica dignaremus.

Nos igitur . omnia et singula privilegia . . . confirmamus et approbamus ... Et insuper communitati, civibus, habitatoribus et incolis memoratis prae- fata auctoritate concedimus, quod pro eorum necessitatibus possint Judaeos in dicta civitate tenere. Qui Judaeos in eadem civitate pro tempore com- morantes omnibus et singulis immunitatibus indultorum ac statutorum dictae civitatis potiri et gaudere possint et valeant, non abstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis, caeterisque contrariis quibuscumque . . .

Datum Romae apud S. Petrum, anno incarnationis dominicae millesimo quadrigentesimo sexagesimo, duodecimo kal. novembris, pontificatus nostri anno tertio.

Urkunden, von terracinischen Juden ausgestellt, waren bisher nicht bekannt, und wir halten darum die Veröffentlichung der folgenden um so mehr für berechtigt, als sie uns einen, wenn auch nicht gründlichen, Einblick in ihre Geldgeschäfte gewähren.

Urkunde 2.

1514, 28. Juni.

Allgemeine und besondere Quittung über Wiedererstattung 30 geliehener Dukaten; vom Notar Vallo im Namen des Juden Agnilo de Ysahac, Bewohners von Terracina, dem Notar Andrea de Aguisa aus derselben Stadt ausgestellt 2 .

Die XXVIII iunii 1514.

Per tenore della presente sia noto et manifesto ad ciascheuna persona, tanto ecclesiastica quanto seculare, legerando la presente scripta, come addi supradicto io Agnilo de Ysahac, hebreo habitatore della cipta de Tarracina,

1 Contatore Domenico Antonio, De historia Terracinensi libri quinque. Romae, 1706, p. 121, p. 122, p. 123, p. 129.

2 Archivio di Stato in Roma. Ospedale di S. Giovanni. Sancta Sanc- torum. Armario I, mazzo 7, n. 93 N. In die Akten des St. Johanniskranken- hauses zu Rom sind diese und die drei folgenden Urkunden mit der Erbschaft des Notars Andrea de Aguisa gelangt. Nach den sonstigen Papieren aus seinem Besitz muß er. seinerzeit ein Geschäftsmann großen Stils in Terracina ge- wesen sein.