179
אידישע געשיכטע
אנגעהויבען שטארק איארמען אז ר׳ אײבענשיץ איז אײנער פון די שבתי צבי׳ניהעם ( 1751 ). דאם האט ארויםנערופען א רעש צװישען די רבנים און עם ז״נען געװארען צװ״ צדדים: אײנער איז גע־ שטאנען פאר ר׳ עמדען, דער אנדערער פאר ר׳ אײבענשיץ. דער קאמפך האט זיך געצויגען צאנג, ביז ר׳ א״בענשיצ׳ם טויט, און האט געבראכט צו א פאלשטענריגער שפאצטוננ צװישען די תצמור־ יסטען און די מקוב^ים אין דייטשלאנד.
נײנטער קאפיטעל.
די אידען אין פוילען און רוםלאנד פון 6 וםען ביזץ 8 וטען יאהרהונדערט.
48 §. די ״נאלדענע עפאכע״. דאם 16 טע יאהרהונדערט װערט גערעכענט אלם די ״גאלרענע עפאכע״ פון די אידען אין פוילען און ליטא. נאכדעם װי שפאניען האט פערלארען איהר אויבערשאפט אין דער אידישער װעלט, האט פוי^ען איבערגענומען די דאזיגע ראלע. די שרעקען פון מיטעלאלטער האבען פארטריבען אהער פון מערב־א״ראפא א םך אידען, װעלכע האבען פארנומען א װיכטיגען פלאץ אין דעם װירטשאפטליבען לעבען פון לאנד. איז פוילען איז העכער פון אלעמען געשטאנען דער קלאם פון נוט־ בעזיצער (די ״שליאכטע״) און נידריגער פון איצעמען—דער קלאם פון די פויערים־ערדארבייטער; צװישען ז״ האבען די אידען פארנומען דעם מיטעלען ארט אלם רער האנרעלם־קלאם. מיט די אי דען האבען קאנקורירט אין די שטעדט בלויז די פוילישע אר־ ב״טער־צעכען און ד״טשע םוחרים.
די פוילישע קעניגע פון 16 טען יאהרהונדערט האבען בעשיצט ײ אידען. סיגיזמונד דער 1 טער (דער ברודער און נאכפא^גער פ ין קעניג א^עקסאנדער, 34 §) האט בעשטעטיגט די ״גראמאטאם״ פון די אידען־רעכטע װאם די פריהערע קעניגע האבען ארויסנע־ גענען ( 1507 ). די רייבע אידען האבען איהם ארויםגעוױזען נרויסע