206
אידי׳&וע גע׳נ&יננמ
װא?ט פארשפרײט דאם קריטענטום צװישען די איחנז איז האט אפילו געװאונען אויר זײן זײט דעם קעניגליכען הויר פון װיען. נאר אין גיכען האט מען זיו דערװאוםט פון זײן פערגאנגענהײט און ער האט געמוזט פערל^זען עםטרײך. פראנק האט זיך בעזעצט אין דײטשלאנד, אין אפענבאך, װאו ער האט זיך איצײן גענומען דעם טיטעל ״באראן פאן אפענבאך״. דא איז ער צוזאמען מיט ז״ן טאנ־ טער חוה, אדער די ״הילינע מײדעיצ״, נעשטאנען אן דער שפיץ פון ז״ן געהײמער םעקטע און האט געלעבט אין לוקםום, בעקומענדיג געאד פון זײנע אנהענגער אין פויצען און מאראװיען. נאך פראנק׳ם טויט ( 1791 ) האט רי סעקטע אנגעהויבען צופאאען צו װערען. די פראנקיםטען װאם ז״נען געבליבען אין פויצען האבען זיך צונויפנע־ גאםען מיט דער פויצישער בעפעלקערוננ, און צולעצט ז״נען זײ אינ־ גאנצען פערשװאונדען אין דער פוילישער געזעלשאםט.
צעהנטער קעפיטעל.
די איבערגאנגם־צײט.
( 1795 — 1750 ).
55 §. משה מענדעלםאן. די צװײטע העצפט םון 18 טען יאהרהונדערט איז פאר די אידען געװען א צײט פון איבערנאננ פון דעם אקטען לעבען צו א נ״עם. אין דער נעבילדעטער נעזעל־ שאפט םון מערב־אײראפא האט זיך דעמאיצט אנגעהויבען אן אויפ־ קלערונגם־בעװעגונג, װעלכע האט געשטרעבט צו בעפרײען דעם מענשליכען געדאנק פון די פאראורטײלען פון מיטעלאלטער. אין פראנקרײך איז אויםגעשטאנען א דור פון שרײבער און דענקער, װעלכע האבען נעפאדערט די פרײהײט פון געראנק און געװיסען פאד אלעמען, ד. ה. יעדער אײנער זאצ האבען די םרײהײט ארוים־ צוזאנען און צו פרעדיגען זײנע איבערצײנוננען, אםילו װען זײ נעהען געגען די אלגעמ״ן־אנגענומענע מײנונגען (װאלטעיר, די־ דערא, רוםא, די ענציקלאפעדיםטען). דיזע פרײע געדאנקען װאס זיינען אויםגעקומען אי 1 פראנפרײך האבען געםונען א םך אנהעננער